W przedmiotowym artykule chcemy Państwu przybliżyć działalność Pilarskiego Sądu Polubownego poprzez opisanie charakteru Sądu oraz wskazanie jakimi sprawami Piłkarski Sąd Polubowny się zajmuje.
Jednocześnie opisujemy jakie są możliwości poddania sporu pod jurysdykcję Piłkarskiego Sądu Polubownego. Natomiast następnych artykułach postaramy się Państwu przybliżyć procedurę postępowania przez Piłkarskim Sądem Polubownym.
Zgodnie z obowiązującym Statutem Piłkarskiego Związku Piłki Nożnej, Piłkarski Sąd Polubowny jest stałym sądem polubownym, działającym na podstawie art. art. 1154 – 1217 k.p.c. zapewniających pełną niezależność́ i bezstronność́ arbitrów oraz przeprowadzenie równoważnej procedury arbitrażowej z zachowaniem w szczególności prawa do wysłuchania stron, prawa do obrony pozwanego, możliwości przedstawiania wszelkich twierdzeń i środków dowodowych, a także uprawnienia stron do skorzystania z pomocy profesjonalnego pełnomocnika.
Funkcję Piłkarskiego Sądu Polubownego
Jako Sąd arbitrażowy, działający w ramach kodeksowej zdatności arbitrażowej w sporach o prawa majątkowe oraz w sporach o prawa niemajątkowe mogących być przedmiotem ugody, ma możliwość́ rozpatrywania szerokiego rodzaju spraw cywilnych powstających w sporcie piłki nożnej, w tym m.in. w sporach transferowych, kontraktowych i dot. szeroko rozumianej stabilności kontraktowej. Wypełniając wskazaną funkcję w sektorze zawodowej piłki nożnej Sąd Polubowny może w szczególności rozpoznawać pozwy zawodników lub klubów w zakresie powstania, ustalenia istnienia, ważności, wykonywania lub rozwiązania kontraktu o profesjonalne uprawianie sportu piłki nożnej oraz dochodzone łącznie z nimi roszczenia majątkowe.
Sąd Polubowny rozpatruje skargi na ostateczne decyzje Komisji Odwoławczej d.s. Licencji Klubowych PZPN w sprawach odmowy przyznania, zawieszenia lub pozbawienia licencji, kore powinny być́ złożone w terminie nie dłuższym niż̇ 7 dni od otrzymania ostatecznej decyzji ww. Komisji przez skarżącego. W ten sposób Piłkarski Sąd Polubowny wypełnia analogiczną funkcję, jaką realizuje Trybunał Arbitrażowy d.s. Sportu w Lozannie w stosunku do decyzji licencyjnych podejmowanych przez statutowe organy UEFA w stosunku do klubów piłkarskich uczestniczących w europejskich rozgrywkach piłkarskich.
Piłkarski Sąd Polubowny może wydać opinię konsultacyjną w przedmiocie organizacji, rozwoju i praktyki sportu piłki nożnej, na wniosek podmiotu mającego w tym interes prawny.
Strony postępowania
Stroną postępowania przed Piłkarskich Sądem Polubownym może być́ zawodnik (profesjonalny lub mający status amatora), trener piłki nożnej, w tym także prowadzący działalność gospodarczą, pośrednik transakcyjny, klub lub związek sportowy, podmiot gospodarczy zajmujący się̨ profesjonalnie sprawami piłki nożnej oraz inna osoba fizyczna lub osoba prawna prawa prywatnego lub publicznego dochodzące roszczenia lub pozwana w sprawie piłkarskiej, w której istnieje kompetencja Sądu Polubownego. W sprawach powstających w sektorze zawodowej piłki nożnej stronami postępowania są̨ zawodnik i klub, z którym piłkarz ma lub miał podpisany kontrakt o profesjonalne uprawianie piłki nożnej.
Z kolei w sprawach skarg na decyzje Komisji Odwoławczej d.s. Licencji Klubowych w przedmiocie odmowy przyznania, zawieszenia lub pozbawienia licencji stronami postępowania przed Piłkarskim Sądem Polubownym są̨: skarżący decyzję klub piłkarski oraz PZPN (w imieniu, którego działa przedstawiciel Komisji).
W sprawach o ustalenie nieistnienia stosunku prawnego, w tym w sektorze zawodowej piłki nożnej, powodem może być́ osoba twierdząca, że pozwany nie może wywodzić́ wobec niej konkretnych roszczeń́ cywilnoprawnych, zaś́ pozwanym osoba reprezentująca odmienne stanowisko w tym zakresie.
Spory Majątkowe
Piłkarski Sąd Polubowny może rozstrzygnąć każdy spór majątkowy związany z działalnością̨ w piłce nożnej. Do Sądu można w szczególności kierować powództwa wynikające z niewykonania lub nienależytego wykonania umów transferowych, sponsorskich, reklamowych, menedżerskich, ubezpieczeniowych, z partnerami sprzętowymi, a także z kontraktów piłkarskich, trenerskich czy związanych z pośrednictwem transakcyjnym. Przedmiotem pozwu mogą̨ być́ ponadto roszczenia wynikające z umów o dzieło, zlecenia oraz o świadczenie usług z art. 750 k.c. do których stosuje się̨ odpowiednio przepisy kodeksu cywilnego o zleceniu. Sporami majątkowymi są̨ także sprawy o prawa majątkowe dochodzone przez zawodnika lub klub łącznie z roszczeniami z zakresu stabilności kontraktowej, a także realizowane odrębnie, choć́ w związku z nimi.
Jakie spory mogą̨ być poddane pod rozstrzygniecie Piłkarskiego Sądu Polubownego
Zmiana statutu PZPN wprowadziła nowy model rozstrzygania sporów dotychczasowe kompetencje orzecznicze Izby ds. Rozwiazywania Sporów Sportowych przejadł Piłkarski Sąd Polubowny PZPN. W związku z powyższym zawodnicy i kluby działające w ramach sektora zawodowej piłki nożnej mogą̨ występować od dnia 17 kwietnia 2020 roku do Piłkarskiego Sądu Polubownego PZPN z nowymi pozwami dot. powstania, ustalenia istnienia, ważności, wykonywania i rozwiązania kontraktu o profesjonalne uprawianie sportu piłki nożnej, innymi roszczeniami niemajątkowymi dotyczącymi zapewnienia stabilności kontraktowej i mechanizmu solidarności, a także z dochodzonymi łącznie z nimi roszczeniami o prawa majątkowe.
Pozwy w sprawach o prawa majątkowe i niemajątkowe mogą̨ być wytaczane przez zawodnika lub klub w sytuacjach przewidzianych w art. art. 8-12 Uchwały nr III/54 z dnia 27 marca 2015 roku Zarządu PZPN – Minimalne wymagania dla standardowych kontraktów zawodników w sektorze zawodowej piłki nożnej. Należy wskazać, że Izba d.s. Rozwiazywania Sporów Sportowych działająca na podstawie Statutu PZPN obowiązującego do dnia 17 kwietnia 2020 roku będzie rozpoznawała aż̇ do zakończenia postepowania przed jej Zespołami Orzekającymi sprawy wniesione do Izby przed powyższą datą.
Poddanie sporu pod właściwość Piłkarskiego Sądu Polubownego
Piłkarski Sąd Polubowny jest właściwy do rozpatrywania sporów majątkowych i niemajątkowych będących przedmiotem ugody, jeżeli:
a. strony sporządziły zapis na sad polubowny dotyczącą sporów przyszłych lub sporów już̇ powstałych, w tym w zakresie prawa pracy;
b. pozwany, któremu został doręczony odpis pozwu zawierający wniosek o rozstrzygniecie sporu przez Piłkarski Sąd Polubowny wyraził na to zgodę̨ w piśmie procesowym przesłanym do Sądu lub ustnie do protokołu rozprawy lub
c. kompetencja Sądu wynika regulacji PZPN, FIFA lub UEFA. Wskazują̨ one na kompetencję konkretnego, stałego sadu arbitrażowego jako wyłącznie właściwego do rozpatrzenia danego sporu ze stosunków piłkarskich.
Wymogi formalne dot. zapisu na Piłkarski Sąd Polubowny
Zapis na Sąd polubowny może być sporządzony tylko w formie pisemnej i podpisany przez obie strony. Możliwe jest także zawarcie umowy arbitrażowej w drodze wymiany korespondencji lub przyjęcia pisemnej oferty. Przykładowa klauzula: „Mogące wyniknąć́ z niniejszej umowy spory strony poddają̨ pod rozstrzygniecie Piłkarskiego Sądu Polubownego PZPN”. Możliwe jest także dodanie sformułowań́ dotyczących „poddania się̨ stron Regulaminowi PSP” oraz „wykonania w dobrej wierze wyroku wydanego po przeprowadzeniu postępowania”. Zapis na sad polubowny powinien zawierać́ oznaczenie sporu albo stosunku prawnego, z którego spór wynikł lub może wyniknąć́ w przyszłości.
Umowa arbitrażowa obejmująca spory z zakresu prawa pracy może być́ sporządzona tylko po powstaniu sporu i wymaga formy pisemnej. Umowa poddający spór pod kompetencję Sądu Polubownego powinien zawierać́ przedmiot sporu już istniejącego i możliwego do rozstrzygnięcia, strony procesowe, ich miejsce zamieszkania (siedziby) oraz adres do korespondencji. Może również̇ zawierać nazwiska wskazanych arbitrów oraz terminy dla wymiany pism oraz składania dokumentów do Sądu Polubownego. W przypadku, gdy Umowa obejmuje wskazanie adresów poczty elektronicznej stron do doręczeń́, wniesienie pozwu jest możliwe na adres poczty elektronicznej Sądu Polubownego (psp@pzpn.pl).